Ιωάννα Πραγαλού, Νοσηλεύτρια ΤΕΠ ΙΑΣΩ Παίδων
27 Ιουν 2025

Πυρετικοί Σπασμοί στα Παιδιά

βρέφος και θερμόμετρο

Οδηγίες Ενημέρωσης & Αντιμετώπισης

Τι είναι οι πυρετικοί σπασμοί;

Οι πυρετικοί σπασμοί είναι παροδικά επεισόδια ακούσιων μυϊκών συσπάσεων, συνήθως με συνοδό διαταραχή ή απώλεια της συνείδησης, που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια εμπύρετης λοίμωξης σε μικρά παιδιά.

Δεν σχετίζονται με:

  • Λοιμώξεις του κεντρικού νευρικού συστήματος (π.χ. μηνιγγίτιδα)
  • Προϋπάρχουσα επιληψία
  • Άλλες παθολογικές καταστάσεις που προδιαθέτουν σε σπασμούς

Συχνά, ο πυρετός δεν έχει ακόμα γίνει αντιληπτός από τους γονείς, και ο σπασμός μπορεί να είναι η πρώτη ένδειξη λοίμωξης.

Συχνότητα & Ηλικιακή Κατανομή

Οι πυρετικοί σπασμοί αποτελούν τον συχνότερο τύπο σπασμών στην παιδική ηλικία. Εκτιμάται ότι:

  • Περίπου 2% – 5% των παιδιών κάτω των 5 ετών θα εμφανίσουν τουλάχιστον ένα επεισόδιο
  • Εμφανίζονται συνήθως σε ηλικία 6 μηνών έως 5 ετών, με κορύφωση γύρω στους 18 μήνες
  • Προκαλούνται από απότομη αύξηση της θερμοκρασίας, χωρίς να απαιτείται πολύ υψηλός πυρετός

Σε αρκετές περιπτώσεις, υπάρχει κληρονομική προδιάθεση ή θετικό οικογενειακό ιστορικό (γονείς ή αδέλφια με ανάλογα επεισόδια).

Κατηγορίες Πυρετικών Σπασμών

Α. Απλοί Πυρετικοί Σπασμοί

  • Είναι γενικευμένοι (συμμετέχει όλο το σώμα)
  • Συνοδεύονται από απώλεια συνείδησης
  • Διάρκεια < 15 λεπτά
  • Εμφανίζονται εντός του πρώτου 24ώρου του πυρετού
  • Δεν επαναλαμβάνονται στην ίδια λοίμωξη

Β. Σύνθετοι Πυρετικοί Σπασμοί

  • Είναι εστιακοί (π.χ. μόνο η μία πλευρά του σώματος)
  • Διάρκεια > 15 λεπτά
  • Μπορεί να εμφανιστούν μετά το πρώτο 24ωρο ή να επαναληφθούν
  • Ενδέχεται να συνοδεύονται από αυξημένο κίνδυνο για μελλοντική επιληψία

Είναι επικίνδυνοι;

Οι πυρετικοί σπασμοί είναι κατά κανόνα καλοήθεις και δεν προκαλούν μόνιμες βλάβες. Δεν αυξάνουν, στις περισσότερες περιπτώσεις, τον κίνδυνο επιληψίας στο μέλλον. Ο κίνδυνος είναι ελαφρώς αυξημένος όταν:

  • Οι σπασμοί είναι σύνθετοι
  • Υπάρχει οικογενειακό ιστορικό επιληψίας
  • Το παιδί έχει νευροαναπτυξιακές διαταραχές

Τι να κάνω σε περίπτωση πυρετικών σπασμών;

Συνιστώμενες ενέργειες:

  • Παραμείνετε ήρεμοι. Καταγράψτε την ώρα έναρξης του επεισοδίου.
  • Ξαπλώστε το παιδί σε ασφαλή επιφάνεια, μακριά από αντικείμενα που μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό.
  • Τοποθετήστε το παιδί στο πλάι (θέση ανάνηψης), για πρόληψη πνιγμονής.
  • Χαλαρώστε ρούχα γύρω από τον λαιμό.
  • Εάν δεν έχει ληφθεί πρόσφατα αντιπυρετικό, μπορείτε να χορηγήσετε υπόθετο παρακεταμόλης από το ορθό.
  • Παρατηρήστε για τυχόν αναπνευστική δυσχέρεια ή κυάνωση (μελανά χείλη).

🚫 Τι πρέπει να αποφεύγεται:

  • Μην προσπαθείτε να συγκρατήσετε το παιδί με τη βία.
  • Μην προσπαθείτε να ανοίξετε το στόμα του ή να εισάγετε αντικείμενα – υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού.
  • Μην του δίνετε υγρά από το στόμα κατά τη διάρκεια του επεισοδίου.
  • Μην τοποθετείτε το παιδί σε μπανιέρα με κρύο ή χλιαρό νερό – υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού.

Πότε να απευθυνθώ στο γιατρό ή στο νοσοκομείο;

Η άμεση ιατρική εκτίμηση είναι απαραίτητη όταν:

  • Είναι το πρώτο επεισόδιο πυρετικών σπασμών
  • Το παιδί είναι βρέφος
  • Ο σπασμός είναι παρατεταμένος ή δεν υποχωρεί
  • Υπάρχουν άτυπα χαρακτηριστικά ή συνοδά συμπτώματα

Η εισαγωγή στο νοσοκομείο κρίνεται απαραίτητη για εργαστηριακό και νευρολογικό έλεγχο. Στην έξοδο, παρέχονται αναλυτικές οδηγίες στους γονείς για την αντιμετώπιση πιθανών μελλοντικών επεισοδίων.

📌 Η σωστή ενημέρωση, η ψυχραιμία και η γνώση των βασικών βημάτων αντιμετώπισης είναι καθοριστικά για την ασφάλεια του παιδιού σας