Αικατερίνη Αγραφιώτου, Παιδίατρος, Διευθύντρια Β΄Παιδιατρικής Κλινικής ΙΑΣΩ Παίδων
30 Ιαν 2023

Κολικοί Μωρού: Αίτια, Συμπτώματα και Αντιμετώπιση

μωρό στο έδαφος με κολικούς

Οι κολικοί του α΄ τριμήνου, έτσι ονομάζονται είναι μία καλοήθης, αυτοπεριοριζόμενη κατάσταση, που υποχωρεί με τον χρόνο. Αποτελεί όμως δοκιμασία για την οικογένεια αφού το έντονο κλάμα του μωρού, θεωρείται από τους γονείς, ένδειξη αρρώστιας ή δικιάς τους ανικανότητας χειρισμού του νέου μέλους της οικογένειας, που τους παραδίδεται στο μαιευτήριο, χωρίς οδηγίες χρήσεως! 

Επίσης μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να διαταράξει τις σχέσεις τους με τον παιδίατρο ή τις υπηρεσίες υγείας ,γενικότερα, αφού δεν ικανοποιούνται πάντα από την αιτιολόγηση και την αντιμετώπιση του έντονου κλάματος. 

Όλα τα μωρά, έχουν, δεν έχουν κολικούς κλαίνε περισσότερο τους τρείς πρώτους μήνες ζωής τους γιατί έτσι είναι η φύση τους. Δεν υπάρχει σαφής επιστημονικός  ορισμός για τους κολικούς. 

Θεωρούμε, για να μπορούμε να συνεννοηθούμε μεταξύ μας, ότι ένα μωρό έχει κολικούς αν κλαίει, χωρίς άλλο λόγο περίπου 3 ή περισσότερες ώρες την ημέρα, 3 ή περισσότερες μέρες την εβδομάδα και είναι μικρότερο από 3 μηνών και ο παιδίατρος μας διαβεβαιώνει ότι είναι κατά τα άλλα υγιές (φυσιολογική σωματική και ψυχοκινητική ανάπτυξη). 

Ο ορισμός είναι τόσο ευρύς γιατί περιλαμβάνει την διαφορετική γονεική εμπειρία και τον διαφορετικό βαθμό ανησυχίας και ενασχόλησης των γονέων με το βρέφος , ανά τον κόσμο.

Συμπτώματα κολικών στα μωρά

Το μωρό που έχει κολικό, κλαίει ξαφνικά κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες ύπνου, φαγητού κλπ, δυνατά, απαρηγόρητα για ώρα, γίνεται κατακόκκινο, δεν ηρεμεί με φαγητό, μαζεύει χαρακτηριστικά τα πόδια του στην κοιλιά του ή τα τεντώνει και δείχνει να υποφέρει. Συνήθως σταματά μόλις αφοδεύσει. 

Η συχνότητα τους είναι 8-40%, ανάμεσα στα μωρά ηλικίας  μέχρι 3 μηνών. Το μεγάλο εύρος του ποσοστού οφείλεται κυρίως στον ορισμό των κολικών. Αναλυτές αναφέρουν ότι δεν παίζει ρόλο το φύλο ή η φυλή, το αν θηλάζουν ή τρέφονται με τροποποιημένο γάλα αγελάδας, το αν είναι τελειόμηνα ή πρόωρα. 

Η αιτιολογία τους είναι ουσιαστικά άγνωστη. Εμπλέκονται διάφορες θεωρίες όπως : 

Θεωρούνται πρόβλημα που αφορά κυρίως το γαστρεντερικό σύστημα: 

  • Τεχνική σίτισης: λαίμαργα μωρά που καταπίνουν πολύ αέρα ή αντίθετα μωρά που τρώνε αργά, πάλι καταπίνοντας αέρα είναι πιο επιρρεπή. 

  • Αλλεργία στο γάλα της αγελάδος: σε ένα ποσοστό βρεφών με κολικούς μπορεί να συνυπάρχει αλλεργία στις πρωτείνες του γάλατος της αγελάδος ή λόγω της διατροφής της μαμάς μέσω του μητρικού γάλατος για τα αποκλειστικώς θηλάζοντα. 

  • Δυσανεξία στην λακτόζη: μελέτες με αντιφατικά αποτελέσματα. 

  • Ανωριμότητα του γαστρεντερικού συστήματος: θεωρία που υποστηρίζει ότι οι κολικοί συνδέονται με μη καλή απορρόφηση των υδατανθρακών, λόγω ανωριμότητας του πεπτικού συστήματος. Σύμφωνα με τα παραπάνω, παράγεται υπερβολική ποσότητα αερίων όταν οι μη απορροφηθέντες υδατάνθρακες ζυμώνονται από βακτήρια του παχέος εντέρου. Τα στοιχεία για αυτή τη θεωρία είναι ασαφή. 

  • Εντερική κατά τόπους υπερκινητικότητα: αποτέλεσμα ανωριμότητας του νευρικού πλέγματος του εντερικού σωλήνα, θεωρία που δεν μπορεί όμως να αποδειχθεί. 

  • Αλλαγές στην εντερική χλωρίδα του βρέφους: έχει αποδειχθεί ότι το προβιοτικό L.Reuteri, σε μεγάλο πασοστό, μειώνει τον αποικισμό του εντέρου με   E.coli, μειώνοντας το κλάμα. 

Βιολογικοί παράγοντες έχουν μελετηθεί αν προδιαθέτουν σε κολικούς τα βρέφη, χωρίς να έχουν αποδειχθεί επαρκώς. 

  • Αυξημένη σεροτονίνη σχετίζεται με κολικούς. 

  • Κάπνισμα της μητέρας, στην διάρκεια της εγκυμοσύνης ή τους πρώτους μήνες ζωής του  βρέφους σχετίζεται με αυξημένο ποσοστό κολικών. 

  • Ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες των γονέων, ιδιοσυγκρασία, άγχος σε σχέση με το βρέφος, stress γενικότερα στην οικογένεια για διάφορους λόγους μπορεί να επηρεάσουν το βρέφος. 

Αντιμετώπιση

Πρώτα απ όλα μην απελπίζεστε !!! Δεν φταίτε εσείς που το παιδί σας έχει κολικούς. Τίποτα από τα παραπάνω αίτια δεν έχει τεκμηριωθεί. Να θυμάστε ότι είναι μία φυσιολογική, καλοήθης κατάσταση που θα περάσει ούτως ή αλλιώς, χωρίς να αφήσει τίποτα στο παιδί σας. Τι μπορείτε να κάνετε : 

  • Πηγαίνετε το μωρό μία βόλτα με το καρότσι ή το αυτοκίνητο. 

  • Βάλτε το σε λίκνο και κουνήστε το. 

  • Τρίψτε την κοιλίτσα του μαλακά. 

  • Κάντε το ένα ζεστό μπάνιο. 

  • Χρησιμοποιήστε ζεστά επιθέματα στην κοιλίτσα. 

  • Χρησιμοποιήστε «λευκό θόρυβο», δηλαδή ήχο από απορροφητήρα, πλυντήριο πιάτων, ηλεκτρική σκούπα. 

  • Χρησιμοποιήστε cd με καρδιακούς παλμούς. 

  • Θυμηθείτε φροντίζουμε όταν θηλάζει ή πίνει από το μπιμπερό να μην καταπίνει αέρα. Αυτό επιτυγχάνεται με την χρήση ειδικών μπουκαλιών που περιορίζουν την κατάποση του αέρα κ με το να σιτίζεται σε, όσο το δυνατόν, πιο κάθετη θέση. 

Εάν δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση τότε επισκεφθείτε τον παιδίατρό σας.  

Θα σκεφτούμε την αλλεργία στην πρωτείνη του γάλακτος της αγελάδας για το  βρέφος που δεν θηλάζει αν έχει και άλλα συμπτώματα, οπότε το υποαλλεργικό γάλα θα βοηθήσει. Για τα βρέφη που θηλάζουν αποκλειστικά, σε μικρότερο ποσοστό, μέσω της διατροφής της μητέρας, αν είναι ατοπική, οπότε ειδική διατροφή στη μητέρα μπορεί να βοηθήσει. 

Τα προβιοτικά, η λακτάση, η σουκρόζη, τα ροφήματα κλπ, δεν έχει αποδειχθεί ότι ανακουφίζουν από τους κολικούς. Ωστόσο οι περισσότεροι από τους παιδιάτρους θα χορηγήσουν προβιοτικά με την ελπίδα να βελτιωθεί η κατάσταση όχι μόνο του βρέφους αλλά γενικότερα της οικογένειας. 

Μην ξεχνάτε ότι τα παραπάνω αφορούν υγιές βρέφος. Αν το έντονο κλάμα συνοδεύεται από πυρετό, ανορεξία, εμετούς, ή αλλαγή στη γνώριμη  συμπεριφορά του, συμβουλευτείτε άμεσα τον παιδίατρό σας.