Κολικοί Α’ τριµήνου
Οι κολικοί του 1ου τριμήνου αποτελούν ένα συχνό πρόβλημα της βρεφικής ηλικίας και χαρακτηρίζονται από έντονο κλάμα ή ανησυχία του βρέφους που διαρκεί περισσότερο από 3 ώρες την ημέρα, τουλάχιστον 3 ημέρες την εβδομάδα και για πάνω από 2-3 εβδομάδες.
Οι γονείς ανησυχούν και ταυτόχρονα αναζητούν συχνά υπηρεσίες υγείας και πολλές φορές προσλαμβάνουν αντικρουόμενες συμβουλές από το οικογενειακό περιβάλλον ή και το διαδίκτυο. Επομένως γονείς και βρέφη υποφέρουν μαζί από κολικούς! Για αυτό το λόγο χρειάζεται πρώιμη παρέμβαση και αντιμετώπιση του φαινομένου γιατί από μελέτες έχει βρεθεί ότι οι έντονοι βρεφικοί κολικοί συνδέονται με λειτουργικά προβλήματα του πεπτικού και διαταραχές στην αναπτυξιακή και γνωσιακή λειτουργία αργότερα στην παιδική ηλικία. Επίσης υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για πρόωρη διακοπή του μητρικού θηλασμού, κατάθλιψη μητέρας, κακοποίηση βρέφους.
Οι κολικοί ξεκινούν μεταξύ της 3ης και της 6ης εβδομάδας ζωής, κορυφώνονται μεταξύ της 4ης και 8ης εβδομάδας και υποχωρούν σταδιακά όταν το μωρό φτάσει στην ηλικία των 4-5 μηνών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι κολικοί έχουν την τάση να εκδηλώνονται συχνότερα κατά τις απογευματινές ή πρώτες βραδινές ώρες. Εκτός από το έντονο κλάμα, συχνά τα νεογνά μαζεύουν τα πόδια τους προς την κοιλιά, κοκκινίζουν στο πρόσωπο και έχουν ταυτόχρονα αποβολή αερίων από τον πρωκτό. Τα βρέφη που εμφανίζουν κολικούς, παρά την ανησυχία, προσλαμβάνουν ικανοποιητικό βάρος, δεν εμφανίζουν σημεία υποκείμενης οργανικής νόσου και η λοιπή ψυχοκινητική και σωματική τους ανάπτυξη είναι απόλυτα φυσιολογική.
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες, στην πραγματικότητα όμως δεν γνωρίζουμε την ακριβή αιτία των κολικών. Πιθανά αίτια είναι το ανώριμο γαστρεντερικό σύστημα, διαταραχή του μικροβιώματος του εντέρου, ψυχολογικοί παράγοντες στην οικογένεια, το είδος διατροφής και ο τρόπος σίτισης του βρέφους. Σύμφωνα με μελέτες, οι κολικοί μπορεί να σχετίζονται με αλλεργία στην πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος και σπανιότερα σε παροδική δυσανεξία στη λακτόζη. Τέλος οι κολικοί παρατηρούνται συχνότερα σε νεογνά και βρέφη των οποίων οι μητέρες βιώνουν έντονο stress ή άλλες συναισθηματικές διαταραχές. Ακριβώς επειδή δεν είναι απόλυτα γνωστή η αιτιολογία της νόσου, δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία που να εφαρμόζεται σε όλα τα βρέφη. Οι μητέρες που θηλάζουν αποκλειστικά και το βρέφος εκδηλώνει έντονους κολικούς, καλό θα είναι να δοκιμάσουν την αποχή από τα γαλακτοκομικά προϊόντα για δυο εβδομάδες. Όσον αφορά στα βρέφη που σιτίζονται με τροποποιημένο γάλα αγελάδας, κατόπιν συνεννόησης με τον παιδίατρο, θα μπορούσαν να ωφεληθούν από τα ειδικά γάλατα όπως αυτά με μειωμένη λακτόζη ή τα υποαλλεργικά γάλατα. Κανένα φάρμακο δεν έχει τεκμηριωμένη δράση στην αντιμετώπιση των κολικών. Τα βότανα ή τα αφεψήματα δεν έχουν κάποια επιβεβαιωμένη κλινική δράση. Το όφελος από τη χρήση προβιοτικών περιγράφεται σε κάποιες μελέτες και συνεπώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν μετά από ιατρικές οδηγίες. Γενικά αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι να καθησυχάζονται οι γονείς ότι το κλάμα του μωρού δεν υποδηλώνει κάτι παθολογικό και ότι η κατάσταση είναι παροδική και είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο. Δεν χρειάζονται συνήθως εξετάσεις παρά μόνο αν δεν παίρνουν βάρος, και εμφανίζουν συμπτώματα όπως επίμονους εμέτους, διαρροϊκές κενώσεις, κυάνωση, άπνοιες.
Κάποιες συμβουλές που μπορεί να βοηθήσουν τους γονείς στην αντιμετώπιση των κολικών είναι οι εξής:
- Η φυσική επαφή δέρμα με δέρμα ενεργοποιεί την αισθητηριακή ανάπτυξη του εγκεφάλου ενώ η αγκαλιά είναι πηγή ανάπτυξης αισθητηριακών και κινητών λειτουργιών. Επομένως μη διστάζετε να προσφέρετε απλόχερα την αγκαλιά στο βρέφος.
- Το βρέφος να ακολουθεί τις συνήθειες της οικογένειας και όχι η οικογένεια να αλλάζει τις συνθήκες ζωής λόγω του βρέφους.
- Καλό θα είναι τους πρώτους μήνες να κοιμάται στο ίδιο δωμάτιο με τους γονείς. Ο ύπνος στην ύπτια θέση βοηθά στη συνεχή αλληλοεπίδραση με τους γονείς και το βρέφος νιώθει ασφάλεια.
- Το έντονο κλάμα δημιουργεί δυσκολία στη σίτιση και προβλήματα στην εδραίωση του θηλασμού. Το κλάμα δεν είναι πάντοτε ταυτόσημο με πείνα, είναι τρόπος αντίδρασης ή επικοινωνίας. Για αυτό η σίτιση δεν πρέπει να είναι προγραμματισμένη αλλά κατά βούληση, περίπου ανά 2-3 ώρες αν είναι μητρικό γάλα ή 3-4 ώρες αν είναι ξένο γάλα. Τα πολύ σύντομα και συχνά γεύματα. προκαλούν υπερσιτισμό, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και λειτουργική υπερφόρτωση με λακτόζη με αποτέλεσμα έντονα συμπτώματα κολικού.
- Είναι σημαντική η βοήθεια από κάποιο οικείο πρόσωπο για να απασχολήσει το βρέφος για λίγη ώρα, να ξεκουραστεί η μητέρα ώστε να ανταποκριθεί καλύτερα στις ανάγκες του.
Συμπερασματικά, οι βρεφικοί κολικοί αποτελούν σημαντική αιτία μητρικής ανησυχίας και ενδοοικογενειακού stress. Γονείς και βρέφη υποφέρουν από τους “κολικούς”!
Οι οδηγίες τρόπου σίτισης και συμπεριφοράς, τα προβιοτικά, ίσως και η δίαιτα χωρίς γαλακτοκομικά για 2 εβδομάδες μπορεί να βοηθήσουν αλλά το κυριότερο είναι η αγκαλιά της ήρεμης και ξεκούραστης μητέρας σε ένα χαρούμενο προστατευμένο περιβάλλον.
